Szkolny budżet partycypacyjny w szkołach Infotech w Białymstoku
Opis projektu
Szkolny budżet partycypacyjny w Szkołach Infotech w Białymstoku został przygotowany i przeprowadzony przez Fundację SocLab jako proces testowania (pilotażu) w ramach projektu „Youth PB Accelerator”. Powołany został zespół koordynujący, który opracował zasady szkolnego budżetu, jego harmonogram i przebieg. Ekspertka z Fundacji SocLab przeprowadziła warsztaty dla zespołu koordynującego i lekcje o szkolnym budżecie dla każdej klasie. Następnie przeprowadzone zostały lekcje generowania pomysłów przez przeszkolonych wcześniej wychowawców. Odbył się etap zgłaszania projektów, zakończony głosowaniem online i realizacją zwycięskiego projektu. W ramach procesu młodzież wzięła udział w przygotowaniu własnych rozwiązań i narzędzi (np. w zakresie promocji i ewaluacji). Proces na każdym etapie wspierała ekspertka z Fundacji SocLab. Na koniec została przeprowadzona ewaluacja, w tym warsztat ewaluacyjny dla zespołu koordynującego oraz wywiad z opiekunem zespołu koordynującego.
Przygotowanie projektu
Celem wdrożenia szkolnego budżetu partycypacyjnego w Szkołach Infotech była integracja i budowanie wspólnoty Szkół INFOTECH. Przedsięwzięcie było realizowane w czasie pandemii, w okresie, gdy nauka była zdalna. Przedstawiciele szkoły mieli nadzieję na to, że szkolny budżet pozwoli na stworzenie przestrzeni do współpracy między uczniami oraz zapewni możliwość udziału w czymś pionierskim i pozwoli uczniom na zaangażowanie się w działania szkolne inne niż tylko lekcje.
Za przygotowanie całości odpowiedzialna była ekspertka do spraw partycypacji z Fundacji SocLab, która zaprojektowała przedsięwzięcie na podstawie know how wypracowanego w ramach projektu „Youth PB Accelerator”. W proces projektowania i przygotowania włączona była przedstawicielka ze strony szkoły, a na późniejszym etapie również uczniowie tworzący szkolny zespół koordynujący. Większość spotkań roboczych miała formę zdalną, jednakże zespół spotykał się również od czasu do czasu bezpośrednio (warsztaty dla zespołu koordynującego).
Realizacja projektu
Proces odbył się w okresie luty – czerwiec 2021 roku.
Styczeń – przygotowania, ustalenia z dyrekcją i koordynatorką po stronie szkoły
Luty 2021 – spotkanie informacyjne dla osób chętnych do pracy w zespole koordynującym. Spotkanie miało na celu przekazanie wiedzy co to jest szkolny budżet partycypacyjny oraz jaka jest rola zespołu koordynującego w jego przeprowadzeniu. Spotkanie miało na celu wyłonienie składu zespołu koordynującego.
Marzec 2021 – warsztat dla zespołu koordynującego, na którym wypracowano założenia, zasady oraz przebieg szkolnego budżetu partycypacyjnego (regulamin). Zespół składał się z 12 osób, w tym 10 uczniów i uczennic i 2 osoby z kadry dydaktycznej (koordynatorka do spraw uczniów oraz nauczycielka)
Luty- marzec 2021– działania edukacyjne i promocyjne w szkole:
• Lekcje online o szkolnym budżecie - łącznie 9 lekcji, po każdej lekcji była przeprowadzona ankieta;
• Apel (online) - ogłoszenie szkolnego budżetu; apel był przygotowany i przeprowadzony przez uczniów ze szkolnego zespołu koordynującego, składał się z prezentacji na temat założeń i przebiegu SBP oraz sesji pytań i odpowiedzi;
• Spotkanie instruktażowe dla wychowawców prowadzących lekcje generowania pomysłów na podstawie przygotowanego scenariusza lekcji poprowadzone przez ekspertkę z Fundacji SocLab;
• Lekcje online generowania pomysłów - łącznie 10 lekcji;
• Spotkanie instruktażowe online na temat wypełniania wniosku dla zainteresowanych uczniów.
Marzec/kwiecień 2021 - składanie projektów (online). Przedmiotem projektów mogły być zakupy sprzętu, wyposażenia i inwestycje (np. drobne remonty). Warunkiem była ogólnodostępność projektu dla całej społeczności szkolnej. Złożono 5 projektów. Dotyczyły głównie zakupu wyposażenia do przestrzeni wspólnych w szkole.
Kwiecień 2021
– weryfikacja projektów przez szkolny zespół koordynujący, możliwość korekty projektów
– spotkanie z autorami projektów pod kątem opracowania działań promocyjnych
– promocja projektów, głównie na Facebooku szkolnym (plakaty) oraz apel online w formie zaprezentowania przez autorów ich projektów
– wybór projektów poprzez głosowanie online. W głosowaniu mogli wziąć udział uczniowie, nauczyciele i inni pracownicy szkoły. Łącznie zagłosowało 151 osób, co stanowi ponad połowę społeczności szkolnej.
– ogłoszenie wyników
Maj 2021
– realizacja projektu – zwycięski projekt polegał na zagospodarowaniu szkolnego korytarza na kącik relaksu (pufy, piłkarzyki, cymbergaj, gry planszowe)
– warsztat ewaluacyjny z zespołem koordynującym przeprowadzony przez ekspertkę z Fundacji SocLab. Warsztat zakończył się sformułowaniem wniosków do kolejnej edycji szkolnego budżetu.
Czerwiec 2021 – wręczenie podziękowań dla zespołu koordynującego podczas zakończenia roku szkolnego
Sposoby zaangażowania mlodych ludzi
Zespół koordynujący był stworzony na zasadzie dobrowolności. Młodzież od początku i z założenia współtworzyła proces, jego zasady i przebieg, najpierw podczas warsztatu, gdzie wypracowała założenia regulaminu SBP, a później w trakcie organizacji, proponując różne działania, np. związane z promocją, głosowaniem.
“Dyskutowaliśmy, wypracowywaliśmy to w formule aktywnej, warsztatowej. Tu nie mam wątpliwości, że to jedyna słuszna droga, żeby uczniowie sami wypracowywali te założenia. Wtedy jest wiadomo, że to jest ich proces, a nie narzucony z góry.” (koordynatorka)
Koordynatorka dawała uczniom dużo przestrzeni do samodzielności, uczniowie dzielili się rolami i zadaniami – część była odpowiedzialna za działania promocyjne, część za organizację głosowania, podzielono się również zadaniami związanymi z weryfikacją projektów.
Rola młodych ludzi
- Uczestnicy
- Beneficjenci
- Pomocnicy w zarządzaniu procesem
- Organizatorzy
- Pomocnicy w realizacji procesu
Dobre strony projektu
W procesie uczniowie mieli poczucie sprawczości i brali na siebie odpowiedzialność za poszczególne zadania, co było możliwe dzięki odpowiedniemu podejściu koordynatorki.
Dużo przestrzeni poświęcono działaniom edukacyjnym na początku procesu. Było to niezbędne, gdyż mechanizm szkolnego budżetu był dotychczas nieznany społeczności szkolnej. Było to możliwe dzięki zaangażowaniu ekspertki z Fundacji SocLab.
Główne przeszkody
- pandemia, która ograniczała wachlarz możliwości realizacji szkolnego budżetu tylko do form online.
- zaangażowanie uczniów w proces edukacyjny było nieco niższe, niż podczas tradycyjnych lekcji np. uczniowie pracowali przy wyłączonych kamerkach, mniej chętnie zabierali głos podczas lekcji itp.
- brak czasu pod koniec roku szkolnego na przygotowanie uroczystości „otwarcia” kącika relaksu zrealizowanego w ramach zwycięskiego projektu
Opinia po wdrożeniu/ewaluacji projektu
Szkolny budżet partycypacyjny został dobrze odebrany przez społeczność szkolną. Zespół koordynujący był zadowolony z osiągniętych rezultatów. Podczas warsztatu ewaluacyjnego wskazał również kilka obszarów, które mogłyby być zmodyfikowane w kolejnej edycji, np. dłuższy czas na promocję projektów, wcześniejsze rozpoczęcie procesu (w I semestrze), by jeszcze w danym roku szkolnym cieszyć się i korzystać ze zrealizowanych projektów.
Odpowiedzialność finansowa
Pieniądze na SBP pochodziły z budżetu szkoły. Nad ich wydatkowaniem czuwały koordynatorki oraz księgowość szkoły.
1-3 wskazówki (porady, ostrzeżenia) od organizatorów lub uczestników
- Warto angażować uczniów z zespołu koordynującego w różne zadania i dawać odpowiedzialność. To daje poczucie sprawczości, decyzyjności i skutkuje wzrostem samodzielności.
- Warto zrealizować szkolny budżet w pierwszym semestrze roku szkolnego, by móc korzystać z jego efektów jeszcze w danym roku szkolnym.
- Gdy proces jest realizowany po raz pierwszy, warto poświęcić czas na zapoznanie uczniów z mechanizmem BP np. poprzez lekcje w każdej klasie.
Linki do przykładowych formularzy zgłoszeniowych, stylów głosowania, narzędzi
Narzędzia wykorzystane podczas procesu można znaleźć w naszym Przewodniku na stronie www.youthpb.eu w dziale Zasoby.