Szkolny budżet obywatelski Mrągowo
Opis projektu
Szkolny Budżet Obywatelski na 2020 rok jest przedsięwzięciem mającym na celu zaangażowanie uczniów w proces zarządzania Miastem, edukację oraz pobudzenie ich aktywności obywatelskiej. SBO 2020 daje uczniom Mrągowa możliwość składania propozycji zadań, które mogą być sfinansowane z budżetu Miasta, a także możliwość wyrażenia opinii uczniów na temat zgłoszonych projektów. Łączna kwota Szkolnego Budżetu Obywatelskiego 2020 to 30 tys. zł, w tym maksymalnie 5 tys. zł na jedną szkołę.
Przygotowanie projektu
Inicjatywa stworzenia Szkolnego Budżetu Obywatelskiego na poziomie całego miasta wyszła od decydentów z urzędu miejskiego. Jak sam wspomina burmistrz Mrągowa: “jest to dobrą lekcją wychowania obywatelskiego, możliwością współdecydowania o tym jak wydawany jest miejski budżet, ale przede wszystkim pozwala uczniom stworzyć atrakcyjne działania skierowane do młodzieży oraz na rzecz innych mieszkańców Mrągowa”.
Cały proces jest realizowany w cztery miesiące - zgłaszanie propozycji przez uczniów trwało do 30 października. Później, w okresie od 4 do 15 listopada, odbyła się weryfikacja zadań przez urzędników, a głosowanie na zaakceptowane projekty zrealizowania od 1 do 20 grudnia. Ogłoszenie wyników nastąpiło 10 stycznia 2020.
Proces był organizowany po raz pierwszy - pilotażowo we wszystkich szkołach w mieście (także tych, dla których organizatorem jest powiat a nie miast). Pula środków była dystrubuowana z poziomu całego miasta – projekty uczniowie składali jednak tylko na poziomie własnych szkół. W rolę facylitatorów procesu wcielili się urzędnicy oraz dyrekcje szkół I opiekunowie samorządów uczniowskich uczestniczących szkół.
Realizacja projektu
Działania w ramach Szkolnego Budżetu Obywatelskiego w Mrągowie były realizowane w kilku krokach opisanych na poziomie jednego (narzuconego z góry) regulaminu procesu:
1) Zgłaszanie zadań - uczniowie mogli zgłaszać swoje pomysły wyłącznie za pomocą papierowego formularza dołączonego jako wzór do regulaminu. Do zgłoszenia należało dołączyć poparcie min. 10 uczniów swojej szkoły.
2) weryfikacja - wszystkie pomysły zgłoszone przez uczniów są weryfikowane przez komisje złożone z uczniów I urzędników dwustopniowo: formalnie (czy pomysł pochodzi od ucznia uczestniczącej szkoły, czy czas realizacji obejmuje 2020 r., czy mieści się w budżecie, czy uzyskał minimalne poparcie) oraz merytorycznie (pod kątem planowanych działania Miasta, oszacowania kosztów realizacji zadania i wykonalności technicznej).
W przypadku odrzucenia propozycji zadania w wyniku weryfikacji uczniowi przysługuje możliwość odwołania do burmistrza miasta.
3) Głosowanie uczniów - Uczniowie (także Ci którzy nie zgłaszali własnych pomysłów) wybierają projekty zadań do realizacji poprzez głosowanie. Głosują wyłącznie na projekty zgłoszone w ich własnych szkołach.
Głosowanie odbywa się poprzez wypełnienie karty do głosowania i wrzucenie jej do urny w Sekretariacie szkoły. Głosujący może wybrać 1 zadanie. Prawo udziału w głosowaniu ma każdy uczeń Mrągowa.
4) Ogłoszenie wyników - Obliczanie wyników głosowania odbywa się w Urzędzie Miejskim w Mrągowie. Do realizacji skierowane zostają zadania , z największą liczbę głosów, których wartość wyniesie łącznie 30 000 zł
Sposoby zaangażowania mlodych ludzi
Etap wnioskowania - uczniowie byli zachęcani przez kampanię informacyjną (informacje w mediach społecznościowych, plakaty w szkołach, spotkania z urzędnikami) do zgłaszania własnych pomysłów. Tylko uczniowie byli uprawnieni do złożenia własnego projektu. W tworzeniu formularzu projektu nie wspierał ich aktywnie żaden mentor, ale mogli skorzystać z helpdesku urzędu lub wsparcia pedagogów szkolnych.
Etap głosowania - uprawnieni do głosowania byli wyłącznie uczniowie mrągowskich szkół. Mogli zdecydować, które pomysły mają zostać zrealizowana, mogli przy tym głosować wyłącznie na projektu ze swojej własnej szkoły.
Etap weryfikacji – uczniowie byli członkami komisji koordynujących działania w szkołach oraz weryfikujących zgłoszone projekty.
Udział młodych w kształtowaniu samego regulaminu szkolnego budżetu nie został odnotowany. Podobnie jak przykłady własnej promocji zgłoszonych działań. Większość zwycięskich projektów dotyczyła zakupów, ale w przypadku wygranego muralu szkolnego uczniowie było włączeni w jego projektowanie i realizację.
Rola młodych ludzi
- Uczestnicy
- Beneficjenci
Dobre strony projektu
Na wyróżnienie na pewno zasługuje odwaga decydentów w tworzeniu nowego jak na polskie warunki procesu w skali całego miasta. Urząd próbował poradzić sobie z tym tworząc własny odgórny regulamin (co kłóci się z zasadą współprojektowania), co można też zapisać po stronie trudności pilotażu.
Analizując projekty zgłoszone przez uczniów widać, że w części szkół działały naprawdę aktywne grupy młodzieży, które przeforsowały swoje oddolne uczniowskie pomysły, nawet jeśli później etap głosowania wychodził mocno poza ich szkołę.
Główne przeszkody
Brak wpływu uczniów na sam początek procesu – tworzenie idei I wartości procesu, budowanie regulaminu szkolnego budżetu.
Opinia po wdrożeniu/ewaluacji projektu
Ewaluacja działań nie była prowadzona, ale zgodnie z zapowiedziami urzędników proces będzie kontynuowany w takiej samej formule.
Odpowiedzialność finansowa
Środki na realizację pomysłów pochodziły prosto z budżetu miasta Mrągowa, z funduszu miejskiego budżetu obywatelskiego. Obsługą procesu zajęli się urzędnicy wydziału promocji w ramach swoich godzin pracy.
1-3 wskazówki (porady, ostrzeżenia) od organizatorów lub uczestników
“Taki proces wymaga nauki na własnych błędach. Trzeba spróbować zrobić to po swojemu – jest za dużo lokalnych kontekstów, żeby tworzyć porady.” Paulina Zborowska-Weychman
Linki do przykładowych formularzy zgłoszeniowych, stylów głosowania, narzędzi
https://www.youtube.com/watch?v=NlgYH5VxzOE
https://www.mragowo.pl/mragowski-budzet-obywatelski/szkolny-budzet-obywatelski?highlight=WyJzemtvbG55Il0= (regulamin, formularz zgłoszeniowy, karty poparcia, plakat)